maandag 24 november 2014

Images en back-ups (4 en slot)


Enkele veelgebruikte programma's hebben een eigen manier om een back-up te maken. Daarbij valt te denken aan het programma om e-mails te lezen, om de webbrowser en om het kantoor-pakket.


Met MozBackup kan een back-up van Thunderbird en/of Firefox gemaakt worden. Achtereenvolgens wordt gevraagd of er een back-up moet worden gemaakt of moet worden teruggeplaatst, of het om Firefox, Thunderbird of beide gaat, en om welke onderdelen het gaat.

Windows Live Mail kan de opgeslagen e-mails en de account-gegevens exporteren of importeren. Zie http://windows.microsoft.com/nl-NL/windows-live/mail-import-backup-restore. Contactpersonen (adresboek) kunnen ook geëxporteerd/importeerd worden.


Bij een webbrowser draait het vooral op de favorieten.

In Internet Explorer: klik op sterretje rechtsboven → klap menu Aan favorieten toevoegen uit en kies Importeren en exporteren.

In Firefox: klik op favorietenlijst rechtsboven → kies Alle bladwijzers tonen → kies in bibliotheekvenster Importeren en reservekopie maken. Firefox laat kiezen tussen een reservekopie en import/export. Bij export/import worden bladwijzers toegevoegd, een teruggeplaatste kopie komt in de plaats van de bestaande bladwijzers.


Tenslotte de tekstverwerker, of eigenlijk het hele kantoor-pakket. Wie meestal de standaard-instellingen volgt, hoeft geen moeite te doen. Als er veel werk is gestoken in eigen instellingen en misschien een flink woordenboek is toegevoegd, dan heeft het nut om daar een back-up van te maken.

Zowel in OpenOffice als in LibreOffice zitten deze in C:\Gebruiker\Naam\AppData\Roaming\OpenOffice\4\user (bij LibreOffice heet de map uiteraand LibreOffice, de 4 staat voor het versie-nummer). Zoek de map “user” met de verkenner op en sleep hem naar een back-up-map. Zie http://www.wikihow.com/Back-Up-and-Transfer-Your-OpenOffice-or-LibreOffice-Settings.

Ongeveer op de zelfde manier kunnen de instellingen van Microsoft Office bewaard worden. Hoe precies, dat verschilt voor de diverse versies van dit pakket. Zie hiervoor SchoonePC, https://www.schoonepc.nl/instal/backup.html.


zondag 23 november 2014

Images en back-ups (3)

Met SyncBack (te vinden op http://www.2brightsparks.com/downloads.html#freeware, let op: er zijn ook betaal-versies) kan een back-up van bestanden gemaakt worden, bijvoorbeeld op een externe harddisk. Andere programma's, die ongeveer hetzelfde doen, zijn onder meer Cobian Backup en Fbackup.
De werking is simpel: alle bestanden in (of onder) een bepaalde map (de bron) worden gekopieerd naar een gelijknamige map van de externe disk (het doel). Bij de eerste back-up wordt alles gekopieerd, maar bij volgende back-ups worden alleen nieuwe of gewijzigde bestanden gekopieerd. Zo verloopt een vervolg back-up sneller. Als een bestand wordt weggegooid, blijft de back-up staan (maar deze kan natuurlijk ook handmatig worden gewist). Doel-mappen worden automatisch aangemaakt en de hele back-up kan desgewenst gecomprimeerd worden.
SyncBack brengt elke back-up-taak in een "profiel" onder. Als voorbeeld gaan we uit van een computer met een C- en een D-schijf. Daarvan willen we de mappen van C:\Gebruikers\Naam (of C:\Users\Naam) en alle mappen van D:\ back-uppen naar F:\backup\vanC en F:\backup\vanD.
Hoezo externe disk F? Op veel computers is station E: in gebruik voor de DVD-speler. Een USB-stick neemt ook een letter in beslag. Let dus goed op dat de situatie tijdens back-uppen steeds gelijk is (of pas het profiel aan).
Eerst maken we een profiel voor de gebruikersmappen. Open SyncBack en klik linksonder op new.
1. noem dit profiel gebruiker
2. neem de standaard-functie back-up (synchroniseren is de andere functie)
3. laat plaats van bron en doel onveranderd: op disk of netwerk
Sluit af met done en geef vervolgend bron en doel op:
bron: C:\Gebruikers\Naamdoel: F:\backup\vanC
Op dezelfde manier kan een nieuw profiel "data" worden aangemaakt om de D-schijf te back-uppen naar F:\backup\vanD
Er zijn nu twee profielen, maar die hoeven niet apart te worden uitgevoerd. We maken een overkoepelend profiel aan met bijvoorbeeld de naam "backup". Klik op new, vul de naam in en zet een vinkje bij This is a group profile. Daarna verschijnt een venster met alle aangemaakte profielen en (rechts) een lege lijst van profielen in deze groep. Sleep "gebruiker" en "data" naar de rechter lijst. Bevestig de keuze en probeer een back-up uit.

Bij een "run" van SyncBack loopt het programma eerst in het hoofd-venster, en na korte tijd verschijnt een tweede venster. Klik daarin op "continue run".
Bij het draaien van de eerste back-up zullen een dikke twintig fouten optreden. Dat komt omdat een aantal systeembestanden in de map C:\Gebruikers\Naam\AppData in gebruik zijn bij Windows. Daardoor kunnen ze niet gekopieerd worden. SyncBack zet deze dwarse bestanden keurig in een lijst. Het profiel gebruiker kan aangepast worden via de knop "change filter". Daarbij zijn er twee lijsten, links een lijst extra te kopiëren en rechts een lijst NIET te kopiëren. Voeg de probleembestanden aan deze lijst toe. Het is een vervelende klus, maar het hoeft maar één keer te gebeuren en knippen en plakken bewijst hier z'n nut.
Een paardenmiddel is om de hele map AppData als uitzondering op de geven. Dan worden allerlei instellingen en ook de e-mail uitgesloten van de back-up. In een volgend blog laten we zien hoe toch een back-up gemaakt kan worden van e-mail en van diverse instellingen van veelgebruikte programma's.

vrijdag 21 november 2014

Images en back-ups (2)

Met PING kan een image van de C-schijf (ook 'systeemschijf' genoemd) worden gemaakt. In het vorige blog is beschreven hoe een opstartbare CD met PING kan worden gemaakt. Op 18 januari 2012 hebben we al een blog gepubliceerd over PING.
Een image van de systeemschijf is een één op één kopie. Deze bevat niet alleen alle bestanden die nodig zijn bij het opstarten, maar ook (even noodzakelijke) onzichtbare gegevens. PING werkt goed op een computer of laptop met één besturingssysteem. Bij dual-boot (als bij het starten kan worden gekozen tussen diverse systemen (Windows XP, Windows 7 of Linux, bijvoorbeeld) werkt het niet of niet goed.
In een image wordt de complete systeemschijf vastgelegd. Als er een ramp gebeurt met schijf of computer kan het image worden teruggeplaatst om de oude toestand te herstellen. Het is niet mogelijk om alleen een verloren bestand terug te zetten. Dat kan wel uit een data-back-up, dat in een komend blog aan de orde komt.
PING wordt gestart door de computer van de CD-speler (of USB-stick) te starten. Het programma is Engelstalig; op de meeste vragen kan met 'yes' worden geantwoord. Let op als gevraagd wordt of het image naar het netwerk of naar een externe harddisk moet worden gemaakt. Hier is het standaard-antwoord 'netwerk', dat dus meestal (met de pijltjestoetsen) moet worden aangepast naar disk.
Bij het kiezen van de onderdelen van het image gebruikt PING Linux-benamingen voor de partities (d.w.z. de onderdelen van een harddisk). De systeemschijf heet meestal sda1 - 'sd' geeft aan dat het een harddisk is, 'a' is de eerste (of enige) harddisk in de computer, '1' is de eerste partitie van deze schijf. Als de schijf is verdeeld in C en D ziet PING dit als sda1 en sda2. Als er twee harddisken zijn ingebouwd, ook weer C en D, wordt dat gezien als sda1 en sdb1. Deze sda2 of sdb1 kan meegenomen worden in het image, maar het hoeft niet. De externe disk (waar het image naartoe gaat) heet sdb1 (of sdc1 als er twee schijven in de computer zitten).

Bij nieuwere Windows-versies staan op de systeemschijf vaak enkele verborgen partities. Die moeten beslist meegenomen worden, want ze zijn nodig bij het starten. Er kan ook een herstelpartitie zijn met een reservekopie van Windows. PING toont ze als sda1, sda2, sda3, sda4 enzovoort. Neem ze allemaal op in het image. PING kan er niet tegen als zo'n reeks onderbroken wordt: als bijvoorbeeld sda2 wordt weggelaten, stort het bouwwerk in. PING biedt ook aan om partities kleiner of groter te maken: niet doen, daar zijn betere gereedschappen voor.
Naast PING bestaan andere programma's om images te maken. Zie https://www.schoonepc.nl/optim/backup.html
Wie geen installatieschijf van Windows heeft, doet er goed aan om een herstelschijf te maken. Zie http://windows.microsoft.com/nl-nl/windows7/create-a-system-repair-disc


woensdag 19 november 2014

Images en back-ups (1)

Op de senioreninloop is aandacht besteed aan back-uppen en het maken van een image van de harde schijf. We zetten hier de belangrijkste punten op een rij. Om de zaken een beetje overzichtelijk te houden splitsen we dit blog in drie delen. Vrijdag over een image van de systeem-schijf (de C-schijf) en zondag over het maken van een back-up van de data. In dit eerste deel is te lezen hoe een opstartbare CD of USB-stick kan worden gemaakt van PING, het gereedschap om een systeem-image te maken.
PING is her en der van internet te downloaden als ISO-bestand. Het moet op een CD-r gebrand worden, of op een USB-stick gezet worden. Gebruik daarvoor bijvoorbeeld het programma ImgBurn (voor CD) of Iso2usb (voor USB).
Alle computers kunnen opstarten van een CD en de nieuwere ook van een USB-stick. Branden kost een CD-r. Een opstartbare USB-stick kan na gebruik opnieuw geformatteerd worden en is dan weer een gewone USB-stick. De kleinste stick is al groot genoeg (PING is ruim 25 MB groot). Haal de stick van tevoren leeg - alles wordt overschreven.
Met een beschrijfbare CD:
1. download ISO van PING, bijvoorbeeld op bureaublad of in map downloads
2. download, installeer en start ImgBurn
3. kies "write image file to disc"
4. selecteer het ISO-bestand van PING (source)
5. doe CD-r in CD-writer en kies dit station (destination)
6. klik op "ISO -> disk"-icoon om te starten
Met een USB-stick:
1. download ISO van PING, bijvoorbeeld op bureaublad of in map downloads
2. download, installeer en start Iso2usb
3. selecteer het ISO-bestand
4. plaats (lege) USB-stick en selecteer hem
5. geef hem een naam (voor de herkenbaarheid)
6. klik op "burn" om te starten
Vervolgens moet de PC met aangesloten USB-stick of met CD in de lade herstart worden. De kans is groot dat de computer nu met PING opstart (uitzetten kan gewoon door de stroom uit te schakelen). Soms gaat het niet goed. Start opnieuw en ga naar de BIOS-setup. Dit kan (afhankelijk van de fabrikant, juiste toets staat vaak op startscherm) door tijdens het opstarten de Del-toets, F2-toets of zo ingedrukt te houden. Zoek "boot device priority" en zorg dat de USB-stick of CD/DVD boven de harddisk staat. Noteer even de oude volgorde om dat later te kunnen herstellen. Zorg dat er verder niets verandert. Verlaat de BIOS-setup met de Escape-toets en met "save changes".


Link boordevol nuttige tips: https://www.schoonepc.nl/


vrijdag 14 november 2014

Back-uppen


Komende dinsdagmiddag houden we weer onze maandelijkse senioreninloop in buurtcentrum De Meent, Orion 3, 1188 AM Amstelveen. Van 2 tot 4 uur in zaal 1 op de eerste verdieping (lift aanwezig).
De Meent is te bereiken met sneltram 51 (halte Meent) bus 199 en 149 Er is ruime (gratis) parkeergelegenheid bij het gebouw.


Op deze laatste inloop van dit jaar gaan we het hebben over het maken van een back-up, oftewel een (volledige of gedeeltelijke) kopie van de harde schijf van een computer.
Zo'n kopie kan bijvoorbeeld op een externe harde schijf bewaard worden. Als er een ramp gebeurt met de computer (brand, diefstal, virus, kapotte harddisk) kan een back-up helpen om het systeem te herstellen.
Een back-up kan ook gebruikt worden om een gezond systeem te verhuizen naar een nieuwe computer.
Bij het maken van een back-up moet er rekening mee worden gehouden dat het besturingssysteem van de computer (de C-schijf van Windows) niet simpelweg kan worden gekopieerd naar een andere schijf. Daar is speciale software voor nodig, software die een image maakt van een partitie.
We zullen dit laten zien met het freeware-programma Ping (Partimage Is Not Ghost), een gratis variant van Symantec Ghost.
Verder zijn er allerlei programma’s die kopieën maken van belangrijke gegevens, zoals favorieten van een browser, adresboek, e-mail enzovoort.
 

Bij de inloop is er ook, zoals gebruikelijk, ruimschoots de mogelijkheid om computervragen op ons (en op de andere bezoekers) af te vuren.

De volgende senioreninloop is op dinsdagmiddag 20 januari 2015.