woensdag 16 november 2011

Naar Windows 7 met SSD


Ervaringen bij het overstappen,
door Erik Wassink

Achteraf heb ik geconstateerd dat het onderwerp niet juist gekozen is. Ik ben weliswaar op Windows 7 overgegaan, maar de ondervonden problemen hadden meer betrekking op het feit dat ik als C-schijf een Solid State Drive (SSD) heb gekozen. Jaren heb ik gewerkt met een door Mycom geassembleerde desktop computer met Windows XP, later aangevuld met een laptop met Vista.
Lange tijd heb ik verliefd gekeken naar apparatuur voorzien van een SSD als systeemschijf. De exorbitante prijzen weerhielden mij er een te kopen. Door de hoge prijs van een SSD en de beperkte grootte worden dergelijke computers geleverd met een relatief kleine SSD aangevuld met een grote mechanische harde schijf. De SSD-schijf wordt uitsluitend gebruikt om het systeem, dus Windows en de programmatuur, op te installeren.
Er moet een duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen de programmatuur en het opgeslagen werk. Dit terwijl Windows en de toepassingssoftware de neiging hebben alles op de C-schijf te zetten. Momenteel worden SSD's ingebouwd met een opslagcapaciteit van 64 GB. Dat is aan de krappe kant, zoals ik ontdekt heb, en men moet zorgen dat deze schijf niet te vol wordt.
Uiteindelijk vond ik een aanbieding van een Acer bij Computerland. Toen heb ik een beginnersfout gemaakt. Door de prijs ben ik te weinig kritisch geweest. Mijn zoon heeft een bedrijf waar hij een computer heeft laten bouwen een offerte gevraagd met dezelfde specificaties als de Acer. Die zou € 50 meer gekost hebben. Achteraf heb ik geconstateerd dat Computerland een dozenschuiver is en hoewel ze hoog opgeven van hun service blijkt deze niet aanwezig te zijn.
Op zichzelf werkt de Acer goed maar de C-schijf was bijna vol nadat ik een deel van mijn programmatuur had geïnstalleerd. Ik kreeg dan ook een rode balk te zien. Dat kwam mede doordat op deze schijf een verborgen recovery partitie was aangebracht.
Dankzij een boek (en website) van Menno Schoone, genaamd "Installeren en optimaliseren van Windows 7" heb ik de hele configuratie in orde gekregen. Dit boek, dat een beetje rommelig in elkaar zit een ook taalkundig niet in aanmerking komt voor een litteraire onderscheiding, staat bol van uiterst nuttige praktijkkennis. Ik kan u het boek dan ook sterk aanbevelen. Het boek is te koop, maar de hele inhoud staat ook op internet op de site SchoonePC.nl. Ik heb in mijn boekenkast een hele rij computerboeken staan. Geen enkele daarvan kan tippen aan de informatie die ik uit dit boek heb gehaald.
Windows 7 kan 8 GB RAM-geheugen adresseren. Wist u dat als de computer in slaapstand valt dan in mijn geval een bestand van 8 GB nodig is. Dit bestand neemt ook deze ruimte in beslag als deze niet in slaapstand staat. (Dit wordt de hybernation file genoemd). Het wissen van de slaapstand-module levert dan ook 8 GB ruimte op van de SSD die 64 GB groot is.
Dus mensen, als iemand een nieuwe desktop computer wil kopen, doe niet zo als ik, maar laat hem assembleren! In zo een geval heeft men een bedrijf waarop men terug kan vallen in het geval van moeilijkheden.

De SSD is snel, stil (geen bewegende delen), veel lichter dan een traditionele schijf, kan tegen een stootje (zo kan een SSD tegen ± 20 g en een harde schijf slechts tegen ± 0,5 g). Een SSD is ook zuiniger met stroom. De prijs van een SSD is per GB echter nog vele malen hoger dan die van een harde schijf en de capaciteit is geringer.

Als je dan toch op Windows 7 overgaat, dan leek me het beste ook direct op de 64 bit versie over te gaan omdat deze versie 8GB RAM kan adresseren. Het schakelen tussen processen wordt daardoor versneld. Als er meer gegevens in het Random access memory (RAM-geheugen) kunnen worden geplaatst, hoeft de harde schijf niet te worden geraadpleegd bij het schakelen tussen processen. Hierdoor worden de prestaties van programma's verbeterd
.
Bovendien kan een 64 bit versie per tijdseenheid twee maal zo veel gegevens verwerken als een 32 bits versie. Daardoor is deze versie extra geschikt bij het verwerken van video- en fotobewerkingen. Bovendien gaat het werken met grote data bases en spelletjes beter.
De 64 bits versie kan alleen op een computer worden geïnstalleerd als deze van een 64 bits processor is voorzien.
Er zijn nog veel oudere programma's en drivers in omloop, die niet op een 64 bits versie van Windows 7 functioneert. Om onderscheid te kunnen maken wordt bij een 32 bits versie x86 vermeld en bij een 64 bits versie x64. Dit wil niet zeggen dat deze programmatuur niet op de Windows 7 versie wil werken. Sterker nog, tal van programma's gemaakt voor Windows XP werken ook nog perfect met Windows 7 64 bit.
Windows 7 bevat aanzienlijk minder functies dan eerdere versies. Zo ontbreekt bv. Windows kalender, Windows Movie Maker en Windows Fotogalerie.
Voor dat u gaat twijfelen aan uw bestaande computer het volgende: Een 32 bits computer is zonder meer geschikt voor de meeste programma's. Zo worden spreadsheetprogramma's, webbrowsers en tekstverwerkingsprogramma's ongeveer op dezelfde snelheid uitgevoerd op 32 en 64 bits computers.
Uit de diverse aanbiedingen is echter al op te merken dat men allerwegen meer in de richting van de 64 bits versie gaat. Dit omdat 64 bits processoren en RAM-geheugen steeds goedkoper worden. Ik vermoed dat binnenkort alleen nog 64 bit aangeboden wordt.

Ik ontving de doos met de bestelde computer, pakte hem vol verwachting uit en stelde hem op.
Allereerst wilde ik uiteraard de monitor aansluiten, maar dat ging niet, want ik had een VGA-kabel aan mijn monitor en de computer had naar later bleek een DVI-D-poort. Dat wist ik toen nog niet, want ik had de aansluiting op de computer nog nooit eerder gezien. Ik belde Computerland in Hoofddorp hoe ik een aansluiting kon realiseren. Daar zeiden ze me dat zij geen kabel hadden en ik maar naar Mycom tegenover hun winkel moest gaan. Ik had nog nooit eerder meegemaakt dat een computerwinkel me naar zijn concurrent stuurde. Dus ik door het drukke namiddagverkeer naar Hoofddorp en kocht bij Mycom een kabel. Thuisgekomen bleek dit niet de juiste te zijn. Ik weer terug naar Hoofddorp.
De kabel die ze me toen wilden meegeven vertrouwde ik niet en ik vroeg mijn geld terug.
Thuisgekomen heb ik op mijn gemak via internet uitgezocht wat ik wel had moeten kopen. Dat bleek een DVI dual link kabel te zijn die ik de volgende dag bij Mycom in Amstelveen heb gekocht. Daarmee had ik beeld en kon overgegaan worden op het installeren van de software. Bij het installeren van de programmatuur viel het me nog mee dat er niet al te veel problemen optraden. Althans bij de door mij geïnstalleerde programma's.
Dus ging ik verder met het aansluiten van mijn HP-printer type 930C die al vele jaren oud is. Ik had vooraf al geprobeerd een driver te downloaden via mijn laptop met Vista, maar kreeg de boodschap dat het downloaden alleen mogelijk was met een systeem dat met Windows 7 64 bit werkt. Met de nieuwe computer kon ik probleemloos de driver downloaden en de printer werkte direct perfect. Anders was het met mijn scanner. Op de website van HP stond een lijstje met operating sytems, maar Windows 7 64 bit stond er niet bij. Bovendien was er een laconieke mededeling dat als het operating system er niet bij stond, er geen driver beschikbaar was. Wel stond er een driver voor Vista 64 bit, die heb ik gedownload en tot mijn verbazing werkte de scanner daarmee wel, hoewel de bedieningsvensters er erg primitief uitzien. Later heb ik ergens gelezen dat de driver-architectuur voor Windows 7 veel lijkt op die van Vista, zodat het voor de hand ligt in geval van moeilijkheden drivers voor Vista te proberen.
Op mijn XP-computer had ik een programma dat zorgt voor de configuratie van mijn draadloos accesspoint dat al jaren oud is. Daarmee kreeg ik moeilijkheden die er toe geleid hebben dat ik een nieuwe router heb moeten kopen. Ik weet niet zeker of dit te maken heeft met het feit dat ik op 64 bit overging. Wel is het zo dat de nieuwe computer wat internetsnelheid betreft voldoet aan de "11n" norm en mijn accesspoint aan de "11g" norm. Dus om de grootste snelheid te halen was wijziging so wie so noodzakelijk.
Mijn webcam, die ik al jaren gebruik, bleek niet meer te kunnen functioneren. Ook via internet was geen driver beschikbaar. Jammer, maar de kosten voor zo een ding vallen mee.
De externe harde schijf voor backup van mijn documenten gaf geen problemen.

Aansluitingen naar monitor

Ik vertelde al over de monitorkabel. Op bovenstaande plaatjes de DVI-D-poort en connector. VGA is in 1987 ontwikkeld door IBM voor beeldschermen met een resolutie van 640x480 pixels. Deze resolutie is later belangrijk opgekrikt maar inmiddels achterhaald door DVI. (Digital Visual Interface).
Het hoofdkenmerk van dit type interface is dat het een verbinding tot stand kan brengen tussen computer en monitor, met een zeer hoge bandbreedte (tot 165 MHz voor een enkele verbinding). Hierdoor kan men ongecomprimeerde videosignalen doorsturen naar de monitor, zodat niet alleen de beeldprestaties veel hoger zijn, maar eveneens de snelheid van update en reactie.
Beeldschermen die u momenteel koopt zijn meestal al uitgerust met een DVI-D-aansluiting.

Hardware

Een SSD werkt met flashgeheugen, zoals u dat kent van een USB-stick. Het toepassen van een SSD komt er op dit moment op neer dat de computer twee schijven heeft, namelijk een SSD (in mijn geval 64 GB) en een mechanische harde schijf (in mijn geval 1 TB). Dit omdat dergelijke grote SSD's nog niet bestaan.
Op de SSD wordt alleen Windows en de programma's gezet. De andere bestanden komen op de mechanische harde schijf.
Door de snelheid van de SSD is een computer in 8 seconden opgestart. Voorheen zette ik mijn computer aan als ik 's ochtends opstond. Na het ontbijt stond hij dan klaar.
Bij het installeren van de programmatuur ontstond een probleem omdat de SSD te vol werd.
Door Windows te ontdoen van allerlei functies die niet of nauwelijks gebruikt worden is dit ondervangen. Ook ontdekte ik dat van Windows live mail twee bestanden in 20 talen geïnstalleerd waren. Daarbij waren bestanden in Chinese en Arabische lettertekens, allemaal 5,37 MB groot. Ook dat gaf een grote opruiming door alle niet Nederlandse versies te wissen.
Bij dit alles heb ik, zoals ik al eerder aangaf, enorm veel baat gehad van het boek "SchoonePC" Installeren en optimaliseren van Windows 7.
De opslag van gegevens moet, om de SSD niet vol te laten lopen, plaats vinden op de mechanische harde schijf. Daar hoort ook bij dat de e-mailberichten daar opgeslagen moeten worden.
Dit te realiseren is een gecompliceerde operatie, maar aan de hand van het genoemde boek, waarin deze operatie gedetailleerd beschreven is, was het snel gelukt.
Op de SSD staat in een verborgen partitie het besturingssysteem voor een eventuele herinstallatie. Aan de hand daarvan heb ik op een drietal DVD's de bestanden gebrand waarmee de computer weer teruggebracht kan worden in de uitvoering zoals die van de fabriek kwam, helaas inclusief alle reclame en andere ongewenste troep. De verborgen partitie neemt ook ruimte in op SSD. In feite zou ik die nu kunnen wissen, maar dat heb ik nog niet aangedurfd. Opnieuw installeren kan ook gerealiseerd worden door de computer op te starten met een installatie-DVD van iemand anders en voor de registratie het eigen registratienummer te gebruiken dat meestal op een sticker staat die op de computer is aangebracht.
En dan te bedenken dat als ik een computer met dezelfde specificaties had laten assembleren ik een OEM-versie van Windows op DVD had gekregen.
De SSD-schijven bestaan in uitvoeringen die aangesloten kunnen worden op een SATA-verbinding, zoals de seriële harde schijven hebben en een uitvoering die aansluit op een PCI-sleuf.
Windows 7 is speciaal ingericht voor gebruik van een SSD.

TRIM

De snelheid van een SSD kan achteruitgaan als geen speciale maatregelen worden getroffen.
Een cel kan 10000 keer gevuld en weer gewist worden. Door de diverse cellen gelijkmatig te gebruiken wordt aan dit euvel tegemoet te komen. Dit gaat met een programma dat TRIM heet, en waarmee de SSD's, die thans geleverd worden, uitgerust zijn.
Wanneer SSD's veel gebruikt worden, vertragen ze. Bij het schrijven op eerder gebruikte ruimte moet dit gebied eerst gewist worden, en deze extra handeling kost tijd. TRIM zorgt er voor dat het besturingssysteem zoekt naar gebieden op de SSD die niet meer gebruikt worden. Vervolgens krijgt de controller van de SSD opdracht om deze gebieden alvast te wissen, zodat er zonder vertraging weer op geschreven kan worden.
Meer informatie over TRIM kunt u vinden in een uitgebreid artikel in ComputerTotaal  dat op internet staat.
Defragmenteren heeft een nadelige invloed op SSD's en wordt door Windows 7 geblokkeerd.
Om de wijzigingen in verschillende gebieden, die aangepast moeten worden binnen Windows, uit te voeren is een gecompliceerde zaak. Gelukkig is daar een programmaatje voor, namelijk SSD Tweaker. Dit kan gedownload worden op internet. Het programma werkt onder Windows XP, Vista en Windows 7, alle zowel in 32 bit als 64 bit.
Voor Windows 7 is dit programma eigenlijk niet nodig, omdat Windows 7 ziet dat een SSD gebruikt wordt en deze instellingen automatisch aangepast worden, maar het kan geen kwaad om even te controleren of alles wel goed geïnstalleerd is. Dat heb ik gedaan en heb geconstateerd dat alles correct stond.
Om op de hoogte te komen van de eigenschappen van een SSD heb ik veel op internet gezocht. Wat daarbij opviel dat er veel hits waren van artikelen in ComputerTotaal.
Ik lees momenteel PCMagazine en heb de redactie al ruim een jaar geleden gevraagd meer aandacht te besteden aan de SSD. Dit omdat ik toen al belangstelling had hier ervaring mee op te doen. Helaas zonder veel resultaat. Dat heeft ComputerTotaal inmiddels een nieuwe abonnee opgeleverd.


Bestellen boek SchoonePC

Het SchoonePC boek voor Windows 7 is te bestellen op de website SchoonePC. Het kost 29 euro plus 4 euro verzendkosten.

vrijdag 11 november 2011

Overstap naar Windows 7

Dinsdagmiddag 15 november 2011 is er weer een senioreninloop in wijkcentrum "de Meent", Orion 3, 1188 AM Amstelveen (te bereiken met sneltram 51, (halte Meent) en bus 199, ruime parkeermogelijkheden in de directe omgeving, aanvang 14:00 uur, 1e verdieping, lift aanwezig).

Op deze laatste inloop voor de kerst- en nieuwjaarsstop zal Erik Wassink vertellen over hetgeen men tegenkomt als men van een computer met XP overgaat naar een computer met Windows 7 64 bits uitgerust met een Solid State Drive (SSD) als systeemschijf  en een normale drive voor opslag van alle documenten.
  • Details: Voor en nadelen van 64 bits.
  • Ondervonden moeilijkheden. t.a.v. programmatuur en hardware (printer, scanner, webcam, accesspoint, monitor)
  • VGA versus DVI-D = Analoog versus digitaal VGA (de VGA-standaard werd in 1987 ontwikkeld door IBM en is door de jaren heen uitgegroeid tot de 'de facto' standaard voor het aansturen van computerschermen. Is ontwikkeld voor schermen met een resolutie van 640x480. Dit werd later met allerlei ingrepen belangrijk verhoogd).
  • Wat is een SSD? Voor en nadelen (Windows7 is ingericht voor het gebruik van een SSD).
  • Trim enz. Interessante websites.
Verder hebben wij aandacht voor
  • Het gebruik van bittorrent voor het versturen van grote bestanden. Een bestand, bijvoorbeeld een vakantiefilmpje, kan makkelijk te groot zijn om per email te versturen. Met een privé-bittorrent kan het toch verstuurd worden aan familie of kennis(sen).
  • VeleHanden is een nieuw project op internet. Deze maand is begonnen om militieregisters (zeg maar: de inschrijving van de dienstplicht tussen 1814 en 1922) te indexeren, zodat ze op naam doorzocht kunnen worden. Een voorbeeld van "werken in de cloud".
  • Zoeken en verbeteren in de online-encyclopedie Wikipedia. De Nederlandse versie telt inmiddels ruim 850.000 artikelen
  • Uiteraard ruim gelegenheid om vragen te stellen over de behandelde onderwerpen en over andere computer-zaken.
De volgende bijeenkomst is op dinsdag 17 januari 2012